AİLE ŞİRKETLERİNDE KURUMSALLAŞMA-1
Araştırma sonuçlarına göre dünyada kurulan her 100 şirketten 80 tanesi aile şirketi. Bu oran Türkiye’de %90’ların üzerine çıkmaktadır. Ve yine eldeki verilere göre aile şirketlerinin %70’i ikinci kuşağa dahi geçememektedir1.
Aile şirketlerinin ikinci kuşağa dahi geçememesinin en önemli nedenlerinden birisi şüphesiz kurumsallaşamamalarıdır.
Peki nedir bu kurumsallaşma, nasıl kurumsal hale gelinebilir? Bu yazı dizisinde cevabını arayacağımız sorular bunlardır.
Bir meseleyi esaslı bir şekilde kavrayabilmek için öncelikle kelimelerin, ilgili terimlerin vs. üzerinde mutabık kalmak gerekir. Bu bakımdan öncelikle kurum, kurumsal, kurumsallaşma kelimelerini irdeleyeceğiz.
TDK; kurum kelimesini: “Evlilik, aile, ortaklık, mülkiyet gibi köklü bir yapıyı içeren, genellikle devletle ilişkisi olan yapı veya birlik, müessese olarak2”; kurumsal kelimesini: “Değişik birim ve fonksiyonlarıyla bir kurumun niteliklerine tam anlamıyla sahip olan3” olarak; kurumsallaşmak kelimesini ise:”Kurumsal duruma gelmek, örgütlü duruma gelmek, süreklilik kazanmak olarak açıklamaktadır.”4
Demek ki, kurum olabilmek için tesis edilmiş bir nizama, devlet tarafından belirlenmiş şekillere-kurallara uymaya ihtiyaç vardır. O halde belli prosedürleri yerine getirerek devlet tarafından tanınmış bir firmaya kurumsallaşmamış demek yanlış olur; çünkü o firma tüzel kişiliğini aldığı andan itibaren kurumsallaşmış demektir. Öncelikle toplumda çok yaygın olan bu hataya düşmememiz gerekir. Bunun yerine kurumsallaşmanın çeşitli boyutlarından ve derecelerinden bahsetmek daha doğru olacaktır.
Tüm bu açıklamalardan sonra kısaca ifade etmek gerekirse kurumsallaşma: Bir kurumun öncelikle devlet tarafından tanınmayı gerektirecek prosedürleri yerine getirmesi, sonrasında ise kişilere bağlı değil; belirlenmiş ilkelere, süreçlere, sistemlere bağlı bir yönetim anlayışına ve standart bir görünüme sahip olmasıdır diyebiliriz.
Önümüzdeki hafta kurumsallaşma süreçlerini adım adım ele alacağız.
Hoşça kalın…
1 Yılmaz Argüden, “Aile Şirketleri”, Sabah Gazetesi(İşte İnsan Eki), 11 Haziran 2000.
2 http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5305d113af18c2.08208138
3htt://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5305d0e5011843.69314340
4 http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5305cfbae3c5f6.80165043
